Wprowadzenie do psychologii
Wprowadzenie do psychologii jest po to, żeby łatwiej było Ci zrozumieć siebie i innych ludzi. Zakładam, że nie zaczynamy od zera, że coś o psychologii już wiesz. Pewnie jest jakaś złota zasada, którą stosujesz określając ludzi, może w rodzinie ją powtarzano, albo z doświadczenia wiesz, że „ludzie to zawsze…”, a nawet jeśli twoja wiedza to tylko kilka odkryć „amerykańskich naukowców” to jest już coś!
Podczas tego kursu poznasz podstawy, które pozwolą Ci krytycznie podejść do wiedzy potocznej, oceniać własne doświadczenia i nie ulegać niepotwierdzonym informacjom.
Dzięki tej wiedzy łatwiej będzie Ci zrozumieć to co czujesz oraz wczuć się w innych.
Nasz kurs ma VI części, poniżej znajdziesz krótki opis każdej z nich, propozycje literatury i najważniejsze reczy, warto zapamiętać z prezentacji.
Wprowadzenie
Psychologia jako nauka pojawiła się w dość istotnym momencie w historii. Jej połączenie z myślą klasycznych filozofów jest bezdyskusyjne. Jednak nie o to tu chodzi!
Zanim zajmiemy się człowiekiem zastanówmy się kim on jest, jaki jest. Nie ma dobrej odpowiedzi na to pytanie. Dlatego najistotniejsze jest to, co TY myślisz o człowieku.
Pewnie zgodzisz się ze mną, że zupełnie inaczej będzie traktować ludzi ktoś, kto uważa że są z natury dobrzy od kogoś kto uważa, że są z natury źli. Wyobraź sobie policjanta, który uważa, że ludzie są z natury dobrzy. Czy to wpłynie na jego pracę? Wyobraź sobie nauczyciela, który uważa, że ludzi nie da się zmienić lub lekarza, który uważa, że wszyscy ludzie są tacy sami.
Odpowiedzi na te pytania pokazują nasz paradygmat, założenie, które czynimy o człowieku. Nie ma dobrej odpowiedzi na te pytania. Nie ma dobrego lub złego paradygmatu. Jednak zanim pójdziemy dalej zastanów się nad swoim paradygmatem.
Osobowość
Są takie rzeczy, które wszyscy ludzie mają wspólne. Na przykład każdy ma potrzeby. Są takie rzeczy, które tylko niektórzy mają wspólne, na przykład tylko niektórzy lubią przemawiać publicznie. Są też tak wyjątkowe rzeczy, że ma je tylko jedna osoba. Dzięki nim możemy odróżniać ludzi od siebie, dostrzegać to, że każdy jest w jakimś stopniu wyjątkowy.
Te rzeczy o których mówię to cechy. Psychologia zajmuje się cechami, bada je i porównuje. Okazuje się, że są takie cechy, które powtarzają się u wszystkich ludzi. Dzięki nim możemy lepiej opisać i przewidzieć ich zachowania.
Zbiór cech to osobowość. Niezależnie od tego, czy jesteśmy psychologami, czy nie – bardzo dokładnie badamy osobowość innych ludzi. Dzięki temu możemy czuć się z nimi bezpiecznie, mówić: „Znam go, jest moim przyjacielem.” lub: „Ten to się zawsze spóźnia.” Dzięki tej wiedzy budujemy relacje z innymi ludźmi.
W tej części poznasz podstawowe pojęcia. Posługują się nimi psychologowie by mówić o osobowości. Zobaczysz też jaka jest różnica między osobowością a temperamentem. Pokażę Ci gdzie szukać osobowości w mózgu.
Chcesz wiedzieć więcej? Przeczytaj:
Emocje
Wszyscy wiedzą co to są emocje. Jednak mało kto potrafi wytłumaczyć czym są. Wiadomo, każdemu zdarza się złościć, zakochać, zdziwić. Jednak czy zakochanie i zdziwienie to to samo? Co to znaczy, że emocja jest pozytywna? Czy powinniśmy podejmować decyzje pod wpływem emocji?
Emocje często traktuje się jak coś co przeszkadza, nie pozwala logicznie myśleć. Podczas zajęć zobaczysz jak ważną rolę pełnią emocje w podejmowaniu błyskawicznych decyzji budowaniu postaw i regulowaniu naszego zachowania.
Chcesz wiedzieć więcej? Przeczytaj:
Ekman, P. (2012). Emocje ujawnione: odkryj, co ludzie chcą przed Tobą zataić, i dowiedz się czegoś więcej o sobie. (W. Białas, Tłum.). Gliwice: Helion.
Strelau, J. (2006). Psychologia: podręcznik akademicki. Tom 2,. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Percepcja
Psychologia poszukuje odpowiedzi na pytanie jak to się dzieje, że coś poznajemy. Co się dzieje w mózgu, w zmysłach, w ciele, że na przykład coś „widzimy”.
Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta. Wiadomo, że percepcja (czyli poznawanie czegoś co jest na zewnątrz) łączy się z uwagą i pamięcią tworząc coś co możemy nazwać poznaniem – całościowym wrażeniem związanym z czymś co poznajemy.
Bardzo ważną rolę w percepcji i poznaniu pełni mózg. Gdy przyjrzymy się temu jak działa okazuje się, że to co widzimy często nie jest tym, czym się wydaje.
Zrozumienie procesów poznawczych pozwala w nowy sposób spojrzeć na przesłyszenia, przywidzenia, drobne pomyłki i wielkie niedopatrzenia. Dzięki tej części naszych zajęć łatwiej będzie Ci panować nad uwagą i tym co widzisz.
Chcesz wiedzieć więcej? Przeczytaj:
Czerniawska, E., & Czerniawska-Far, J. M. (2007). Psychologia węchu i pamięci węchowej. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Strelau, J. (2006). Psychologia: podręcznik akademicki. Tom 2,. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Psychologia społeczna
Czy potrafisz zrobić komuś krzywdę? Ale tak na prawdę kogoś skrzywdzić, okaleczyć, zniewolić, upokorzyć? I może ważniejsze pytanie: „dlaczego?”
Badania psychologów społecznych pokazują jak często zdarza nam się popełniać „podstawowy błąd atrybucji” – przeceniamy wpływ cech wewnętrznych i nie doceniamy wpływu sytuacji. Trudno nam sobie wyobrazić okoliczności, które zmusiłyby nas do postąpienia wbrew sobie, a jednak one istnieją.
Na podstawie kilku przykładów z mediów poznasz podstawowe mechanizmy przypisywania ludziom intencji, budowania postaw i tworzenia komunikatów perswazyjnych. Wszystko to po to, żeby udało Ci się stworzyć takie warunki, żeby ludzie obok Ciebie mogli być tacy jak chcą.
Chcesz wiedzieć więcej? Przeczytaj:
Cialdini, R. B. (2016). Wywieranie wpływu na ludzi: teoria i praktyka. (B. Wojciszke, Tłum.). Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Cialdini, R. B. (2017). Pre-swazja: jak w pełni wykorzystać techniki wpływu społecznego. (S. Pikiel, Tłum.). Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Stres
Często mówi się źle o stresie. Na przykład, że powoduje wrzody żołądka, że obniża odporność i przyczynia się do zawałów. Niektórzy traktują stres jak wroga – walczą z nim, mają swoje strategie i narzędzia. Inni uważają, że trzeba unikać stresu – natychmiast rozwiązywać sytuacje stresujące.
Podczas naszych zajęć zrobimy dwa założenia na temat stresu:
- Jest.
- Jest umiejętnością (taką jak umiejętność pływania)
Poznanie stresu i zrozumienie jego działania pomoże Tobie lepiej sobie radzić w sytuacjach kiedy coś cię przytłacza. Wtedy pojawia się konieczność wykorzystania umiejętności bycia w stresie. Po tej części łatwiej Ci będzie zrozumieć zachowanie ludzi doświadczających stresu.
Czy wiesz, że pośród najbardziej stresujących wydarzeń w życiu egzamin na prawo jazdy jest uważany za bardziej stresujący niż matura lub rozmowa kwalifikacyjna?
Chcesz wiedzieć więcej? Przeczytaj:
Zimbardo, P. G., & Gerrig, R. J. (2017). Psychologia i życie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Treść tej strony dostępna jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.